مهاجرت چیست؟ + انواع مهاجرت و مراحل آن

مهاجرت؛ کلید واژه‌ای که امروزه بیشتر از هر زمان دیگری آن را می‌شنویم و برای خیلی از افراد فرایندی پیچیده و عجیب است. روش‌های گوناگونی هم برای انجام این کار وجود دارد؛ از مهاجرت تحصیلی گرفته تا مهاجرت با استفاده از سرمایه‌گذاری یا حتی جستجو به دنبال یک کار. با این حال شاید برای شما هم سؤال باشد که برای مهاجرت چه باید کرد؟

مهاجرت همواره یکی از عوامل اصلی تغییرات اجتماعی و اقتصادی در جوامع مختلف بوده است. افراد به دلایل متعددی از جمله جستجوی فرصت‌های شغلی بهتر، بهبود کیفیت زندگی، فرار از بحران‌های سیاسی و اجتماعی یا دستیابی به آموزش عالی، اقدام به انواع مهاجرت می‌کنند. این دلایل در کنار عوامل فردی و خانوادگی، باعث شده‌اند که مهاجرت به یک پدیده جهانی تبدیل شود. تغییرات اقتصادی، افزایش نیاز به نیروی کار ماهر و حتی شرایط بحرانی در برخی مناطق، از جمله عوامل کلیدی هستند که مهاجرت را تسریع می‌کنند.

ما قصد داریم تا در این مقاله به صورتی کامل سراغ مهاجرت برویم. در این سفر به معنای مهاجرت چیست خواهیم پرداخت و بعد از آن هم نوبت به انواع روش های مهاجرت، مزایا، فواید مهاجرت و مراحل انجام این کار خواهد رسید؛ پس تا انتها همراه ما باشید.

مهاجرت چیست و برای مهاجرت چه باید کرد؟

مهاجرت به معنای تغییر محل زندگی از یک مکان به مکان دیگر است که به صورت دائمی یا موقت خواهد بود. مهاجرت همیشه خارج شدن از کشور مادری و رفتن به کشوری دیگر نیست؛ بسیاری از افراد وجود دارند که از شهرهای کوچک‌تر داخل یک کشور به سمت شهرهای بزرگ‌تر می‌روند و ما به این فرایند هم مهاجرت می‌گوییم. مهاجرت معمولا با هدف بهبود شرایط زندگی، یافتن فرصت‌های شغلی یا تحصیلی بهتر و یا فرار از مشکلات و بحران‌های مختلف انجام می‌شود.

برای پاسخ دادن به سوال مهاجرت چیست، باید به چندین میلیون سال قبل برویم. اولین مهاجرت‌ها از سوی انسان‌های اولیه و از قاره آفریقا شروع شد و رفته رفته، قوم‌ها و اجداد ما از سایر کشورها به ایران مهاجرت کردند. حتما شما هم داستان کوچ قوم آریایی به ایران و تقسیم شدن آن‌ها را شنیده‌اید. این کار نمونه بسیار خوبی از مهاجرت است.

در دوران باستان، مهاجرت‌ها غالبا به دلایل محیطی و جستجوی منابع غذایی بیشتر صورت می‌گرفت. در دوره‌های بعدی، عواملی مانند فتوحات نظامی، تجارت و اکتشافات جغرافیایی نقش پررنگ‌تری در مهاجرت‌ها داشتند. در دوران مدرن، مهاجرت به دلایل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی انجام می‌شود و با پیشرفت تکنولوژی و جهانی‌سازی، روند مهاجرت‌ها سریع‌تر و پیچیده‌تر شده است.

می‌خواهید به اروپا مهاجرت کنید؟ مشاورین النورا در گرفتن اقامت اروپا به شما کمک خواهند کرد.

اگر میخواهید مهاجرت کاری داشته باشید مقاله بهترین کشور برای مهاجرت کاری را از دست ندهید.

عوامل موثر در مهاجرت

مهاجرت به دلایل مختلفی انجام می‌شود که می‌توان آن‌ها را به عوامل زیر تقسیم کرد:

• عوامل اقتصادی: جستجوی فرصت‌های شغلی بهتر، افزایش درآمد و بهبود شرایط مالی از مهم‌ترین دلایل اقتصادی مهاجرت هستند. افرادی که در کشور خود با بیکاری، تورم و کمبود فرصت‌های شغلی مواجه‌اند، به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند تا به وضعیت اقتصادی بهتری دست یابند. این یکی از مهمترین فواید مهاجرت است.
• عوامل اجتماعی: نیاز به پیوستن به خانواده، دستیابی به آموزش و خدمات بهداشتی بهتر و بهبود شرایط زندگی اجتماعی از مهم‌ترین دلایل اجتماعی و فواید مهاجرت هستند. معمولا خانواده‌ها برای زندگی در کنار یکدیگر و بهره‌مندی از خدمات اجتماعی بهتر، به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند.
• عوامل سیاسی: عواملی مانند فرار از جنگ، خشونت، سرکوب سیاسی و بحران‌های انسانی دست به دست هم می‌دهند تا افراد به دلایل سیاسی از کشور خود مهاجرت کنند. افراد برای یافتن امنیت و حفاظت از جان خود، به کشورهای دیگر پناه می‌برند.
• عوامل محیطی: تغییرات آب و هوایی، بلایای طبیعی، و تخریب محیط زیست از جمله عوامل محیطی مهاجرت هستند. افرادی که در مناطق آسیب‌دیده از بلایای طبیعی یا تغییرات اقلیمی زندگی می‌کنند، برای پیدا کردن محیطی امن‌تر به مهاجرت روی می‌آورند.

اگر میخواهید بدانید مهاجرت به چه کشورهایی کم هزینه است مقاله ارزان ترین کشور برای مهاجرت را از دست ندهید.

انواع مهاجرت

مهاجرت با اهداف و روش های مختلفی انجام می‌شود که عبارتند از:

انواع مهاجرت با هدف اقتصادی

افرادی که معمولا در کشورهایی با اقتصاد ضعیف و نرخ بیکاری بالا زندگی می‌کنند، سراغ استفاده از روش‌های مربوط به مهاجرت اقتصادی می‌روند. مهاجرت اقتصادی می‌تواند به اشکال مختلفی انجام شود، از جمله مهاجرت کاری موقت یا دائمی. به عنوان مثال، کارگران فصلی که برای کار در پروژه‌های عمرانی در امارات به این کشور می‌روند، مهاجرت کاری موقت انجام داده‌اند. اگر هم مهندسان با استفاده از قراردادهای دائمی به امارات مهاجرت کنند و قصد داشته باشند مدت زمان زیادی در این کشور بمانند،‌ می‌گوییم که مهاجرت کاری دائمی رخ داده است.

مهاجرت اقتصادی تاثیرات مثبت زیادی، از جمله افزایش نیروی کار، تنوع اقتصادی و رشد اقتصادی بر اقتصاد کشور مقصد دارد. این نوع مهاجرت می‌تواند باعث افزایش بهره‌وری و ورود دانش و تخصص‌های جدید در کشور مقصد شود.

اگر میخواهید بعد از بازنشستگی مهاجرت کنید مقاله بهترین کشور برای مهاجرت بازنشستگان اطلاعات خوبی به شما میدهد.

انواع مهاجرت با هدف تحصیلی

یکی از محبوب‌ترین روش‌های مهاجرتی در ایران، مهاجرت از طریق تحصیل است. دانش‌آموزان و دانشجویان بعد از گذراندن دوره تحصیلی خاصی، درخواست خود را برای مراکز آموزشی کشور مقصد می‌فرستند و پس از تایید شدن از طرف آن‌ها، امکان مهاجرت تحصیلی را خواهند داشت. مهاجرت تحصیلی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و آماده‌سازی مدارک تحصیلی و زبان است. مراحل اصلی انجام این کار عبارتند از:

• انتخاب دانشگاه و برنامه تحصیلی: بررسی دانشگاه‌ها و برنامه‌های تحصیلی متناسب با علاقه و نیازهای تحصیلی فرد.
• تهیه مدارک: مدارک تحصیلی، رزومه، توصیه‌نامه‌ها و مدارک زبان.
• اخذ پذیرش: درخواست پذیرش از دانشگاه‌ها و ارائه مدارک مورد نیاز.
• اخذ ویزا: پس از دریافت پذیرش، درخواست ویزای تحصیلی از سفارت کشور مقصد.

اگر میخواهید مهاجرت کنید باید بدانید که در مقصد چه مدرکی برای زبان نیاز دارید. در مقاله بهترین مدرک زبان برای مهاجرت این موضوع را بررسی کردیم.

آیا می‌دانستید که می‌توانید از ارزهای دیجیتال برای سفر استفاده کنید؟ در مقاله کریپتو توریسم در مورد این موضوع بیشتر توضیح دادیم.

انواع مهاجرت با هدف سرمایه‌گذاری

جذب سرمایه‌گذاران همیشه یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های کشور‌های توسعه‌یافته بوده است و امروزه می‌توانید در بین برنامه‌های مهاجرتی آن‌ها، جذب سرمایه‌گذاران از طریق اعطای شهروندی را مشاهده کنید.

برای مثال، کشور اسپانیا با ارائه برنامه گلدن ویزای خود، در تلاش است تا سرمایه‌گذاران خارجی را به سمت خودش بکشاند. شرکت‌کنندگان در این برنامه، ابتدا اقامت موقت دریافت خواهند کرد و پس از آنکه سرمایه خود را به مدت ۵ سال در این کشور نگه داشتند، دولت اسپانیا به آن‌ها شهروندی و حق دریافت پاسپورت را اعطا خواهد کرد.

البته، مهاجرت از طریق سرمایه‌گذاری محدود به همین حوزه نمی‌شود و شما می‌توانید در بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنید؛ برای مثال، ترکیه یکی از بهترین مقاصد برای دریافت اقامت و شهروندی در ازای خریداری مسکن است. شما به راحتی می‌توانید وارد ترکیه شوید، یک واحد مسکونی بالاتر از رقم مشخص شده از سوی دولت را بخرید تا پس از چند سال اقامت موقت، به شما شهروندی این کشور داده شود.

با مهاجرت از طریق سرمایه‌گذاری به هیچ عنوان با سختی‌هایی که در مسیر مهاجرت کاری یا تحصیلی قرار دارد، مواجه نخواهید شد و می‌توانید زندگی راحت و بی‌دغدغه‌ای را در کشور مقصد داشته باشید.

انواع مهاجرت با هدف پناهجویی

تلخ‌ترین نوع مهاجرت، پناهجویی است. معمولا افرادی سراغ انتخاب این روش می‌روند که کشور آن‌ها درگیر بحران‌های اساسی مانند جنگ یا خشکسالی‌های شدید شده است و آن‌ها هیچ راه دیگری برای ادامه زندگی در کشور خود ندارند. نمونه واضحی از این موضوع، پناه‌جویانی هستند که از جنگ سوریه فرار کردند. این پناه‌جویان به سمت کشورهایی مانند ترکیه یا یونان رفتند و هنوز هم پس از چندین سال، در کمپ‌هایی با کمترین میزان امکانات زندگی می‌کنند.

البته، افرادی هم وجود دارند که بنابر دلایلی مانند در خطر بودن جان در کشور مبدا، به سمت کشورهای دیگر رفته و در آن‌جا پناهنده می‌شوند. این افراد زندگی بسیار سختی در کمپ‌های پناهندگان خواهند داشت و با سخت‌ترین و دشوارترین شرایط ممکن زندگی خواهند کرد. حتی بعد از مدتی هم که می‌توانند از این کمپ‌ها خارج و وارد اجتماع شوند هم باز با مشکلات مهاجرت مانند پیدا نکردن کار به دلیل اعتماد نکردن کارفرمایان و پیدا نکردن خانه مناسب روبه‌رو می‌شوند.
در کل،‌ استفاده از این روش مهاجرتی را به هیچ فردی که در بحران قرار ندارد، توصیه نمی‌کنیم.

انواع مهاجرت با هدف خانوادگی

مهاجرت خانوادگی هم یکی دیگر از انواع جابه‌جایی افراد است که در آن قصد دارند تا به اعضای خانواده خود در کشور مقصد برسند. افرادی که برای پیوستن به همسر، والدین یا فرزندان خود به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند، از جمله مهاجران خانوادگی هستند. این نوع مهاجرت معمولا نیازمند فرایندهای قانونی خاصی مانند اخذ ویزای خانوادگی و اثبات رابطه خانوادگی است. این مراحل عبارتند از:

• تهیه مدارک شناسایی و اثبات رابطه خانوادگی: شامل مدارک هویتی و گواهی‌های خانوادگی.
• درخواست ویزا: درخواست ویزای خانوادگی از سفارت کشور مقصد.
• بررسی‌های قانونی: شامل مصاحبه‌ها و بررسی‌های قانونی توسط مقامات مهاجرتی.

اگر میخواهید کشورهای اروپایی را برای مقصد انتخاب کنید قبل از هر اقدامی مقاله بهترین کشورهای اروپایی برای مهاجرت را مطالعه کنید.

مراحل مهاجرت چیست؟

مهاجرت یک فرایند پیچیده و چندمرحله‌ای به حساب می‌آید که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و آماده‌سازی مدارک و مستندات مختلف است تا بتوانید فرایند دریافت ویزا را با موفقیت پشت سر بگذارید.

مرحله اول مهاجرت: برنامه‌ریزی و تحقیق

اولین و شاید مهم‌ترین مرحله مهاجرت، برنامه‌ریزی و تحقیق است. در این مرحله شما باید روی انتخاب کشور مقصد، بررسی شرایط و قوانین مهاجرت و ارزیابی نیازها و امکانات فردی و خانوادگی است. انتخاب کشور مقصد باید بر اساس عوامل مختلفی مانند فرصت‌های شغلی، کیفیت زندگی، سیستم آموزشی، امکانات بهداشتی و درمانی، و شرایط فرهنگی و اجتماعی انجام شود. هر کشور دارای قوانین و مقررات خاص خود برای پذیرش مهاجران است که باید با دقت بررسی شوند.

هر کشور دارای قوانین مهاجرتی خاصی است که شامل شرایط ورود، اقامت و اشتغال می‌شود. این قوانین ممکن است شامل نیاز به مدارک خاص، توانایی مالی، تسلط به زبان و داشتن اسپانسر یا کارفرما باشد.

مرحله دوم مهاجرت: آماده‌سازی مدارک

بعد از برنامه‌ریزی و تحقیق، نوبت به آماده‌سازی مدارک می‌رسد. مدارک لازم برای مهاجرت بسته به نوع مهاجرت (اقتصادی، تحصیلی، پناهجویی یا خانوادگی) متفاوت است، اما به‌طور کلی شامل مدارک زیر می‌شوند:

• مدارک شناسایی: شامل گذرنامه، شناسنامه، پاسپورت و کارت ملی است و این مدارک باید معتبر و به‌روز باشند.
• مدارک تحصیلی: مدارک تحصیلی دیپلم، مدارک دانشگاهی، ریزنمرات و مدارک مربوط به دوره‌های آموزشی و تخصصی را در بر می‌گیرد و ترجمه رسمی این مدارک به زبان کشور مقصد را هم باید فراهم کنید.
• مدارک شغلی: سوابق کاری، قراردادهای شغلی و توصیه‌نامه‌های کاری از مهم‌ترین مدارک شغلی هستند و این مدارک نشان‌دهنده تجربیات و مهارت‌های شغلی فرد هستند.
• مدارک مالی: شامل حساب‌های بانکی، مدارک املاک و مستغلات و مستندات مربوط به توانایی مالی برای پوشش هزینه‌های زندگی در کشور مقصد.
• مدارک مربوط به سلامت: گواهی‌های پزشکی و واکسیناسیون از مهم‌ترین مدارک سلامتی هستند که شما باید در اختیار کشور مقصد ارائه دهید. برخی کشورها ممکن است آزمایش‌های پزشکی خاصی را برای مهاجران الزامی کنند.

مرحله سوم مهاجرت: اخذ ویزا و مجوزها

در قدم بعدی باید سراغ اخذ ویزا و مجوزهای مهاجرتی بروید. بعضی از کشورها در داخل ایران سفارت دارند و شما می‌توانید اطلاعات مورد نیاز برای اخذ ویزا و مجوزهای لازم را از طریق وب‌سایت این کشور دریافت کنید؛ اما بعضی از کشورها مانند آمریکا و کانادا در ایران هیچ سفارتی ندارند و شما باید به سفارت آن‌ها در کشورهای همسایه مراجعه کنید. از مهم‌ترین مواردی که درباره ویزا باید به آن‌ها توجه کنید، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انواع ویزاها و مجوزهای مهاجرتی: ویزاها و مجوزهای مهاجرتی بسته به نوع مهاجرت متفاوت است. برخی از انواع ویزاها شامل ویزای تحصیلی، ویزای کاری، ویزای خانوادگی، ویزای پناهجویی و ویزای سرمایه‌گذاری هستند.
• فرایند درخواست ویزا: فرایند درخواست ویزا شامل پر کردن فرم‌های مربوطه، ارائه مدارک لازم، پرداخت هزینه‌های مربوطه، و انجام مصاحبه‌های مورد نیاز است. این فرایند ممکن است بسته به نوع ویزا و کشور مقصد متفاوت باشد.
• مدت زمان پردازش ویزا: مدت زمان پردازش ویزا بسته به کشور مقصد و نوع ویزا متفاوت است. برخی ویزاها ممکن است در مدت زمان کوتاهی پردازش شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است چندین ماه طول بکشد.

فواید و مزایای مهاجرت چیست؟

مهاجرت به‌عنوان یک پدیده جهانی و اجتماعی، تاثیرات گسترده‌ای بر جوامع و افراد دارد. مزایای مهاجرت عبارتند از:

فواید و مزایای اقتصادی مهاجرت

مهاجرت اقتصادی مزایای زیادی برای فرد مهاجر و کشور مقصد دارد. این مزایا شامل فرصت‌های شغلی بیشتر، درآمد بالاتر و بهبود شرایط مالی است. مهاجران معمولا به خاطر فرصت‌های شغلی بهتر و درآمد بیشتری که در کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته وجود دارد، به آن‌جا مهاجرت می‌کنند. این موضوع نه تنها به بهبود وضعیت مالی فرد کمک می‌کند، بلکه می‌تواند تاثیرات مثبتی بر اقتصاد کشور مقصد هم داشته باشد.

ورود نیروی کار ماهر در واقع می‌تواند به افزایش بهره‌وری، تحریک نوآوری و توسعه صنایع مختلف کمک کند. علاوه بر این، مهاجران می‌توانند با راه‌اندازی کسب‌وکارهای جدید و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی، به ایجاد فرصت‌های شغلی و رشد اقتصادی کمک کنند.

فواید و مزایای اجتماعی و فرهنگی مهاجرت

مهاجرت می‌تواند به تبادل فرهنگی و افزایش تنوع در جوامع کمک کند. این تبادل فرهنگی باعث غنی‌تر شدن فرهنگ‌ها و افزایش درک و تحمل بین‌المللی می‌شود. مهاجران با ورود به کشور مقصد، فرهنگ، آداب و رسوم و زبان خود را به همراه می‌آورند که در نهایت شاهد پربارتر شدن فرهنگ کشور مقصد خواهیم بود.
مزایای مهاجرت می‌تواند به بهبود روابط بین‌المللی و تقویت همکاری‌های جهانی هم کمک کند. ارتباطات فرهنگی و اجتماعی بین افراد و گروه‌های مختلف باعث درک و تفاهم بین‌المللی می‌شود و به تقویت روابط دیپلماتیک و اقتصادی بین کشورها هم کمک خواهد کرد.

فواید و مزایای شخصی مهاجرت

از جمله مزایای مهاجرت می‌توان به بهبود کیفیت زندگی، دسترسی به آموزش بهتر و فرصت‌های توسعه فردی اشاره کرد. مهاجرت به افرادی که به دنبال امکانات بهتر زندگی، خدمات بهداشتی و درمانی با کیفیت بالاتر و محیط‌های زندگی امن‌تر هستند، کمک خواهد کرد تا به آرزوهای خود برسند.
فواید مهاجرت حتی باعث خواهد شد تا افراد به آموزش با کیفیت بالا دست یابند و فرصت‌های بیشتری برای توسعه فردی داشته باشند. مهاجرت تحصیلی به دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی معتبر می‌تواند به افراد کمک کند تا به دانش و مهارت‌های جدید دست یابند و فرصت‌های شغلی بهتری پیدا کنند.

سخن آخر

مهاجرت به‌عنوان یک پدیده جهانی و پیچیده، تاثیرات گسترده‌ای بر جوامع و افراد دارد. این پدیده، با وجود چالش‌ها و مشکلاتی که ممکن است با آن مواجه شوید، می‌تواند فرصت‌های زیادی برای بهبود کیفیت زندگی، توسعه اقتصادی و افزایش تبادل فرهنگی را هم فراهم آورد. ما در این مقاله تلاش کردیم تا به‌طور جامع به بررسی مفهوم مهاجرت، انواع مختلف آن، مراحل مهاجرت و فواید و مزایای آن بپردازیم.

با توجه به تغییرات سریع در دنیای امروز، از جمله جهانی‌سازی، پیشرفت تکنولوژی و تغییرات آب و هوایی، انتظار داریم که مهاجرت همچنان به‌عنوان یکی از پدیده‌های مهم و تاثیرگذار در جهان باقی بماند. افزایش نیاز به نیروی کار ماهر، بحران‌های انسانی و بلایای طبیعی می‌تواند به افزایش مهاجرت در سال‌های آینده منجر شود. بنابراین، آگاهی و آمادگی برای مواجهه با این تغییرات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

سوالات متداول

در قسمت زیر به برخی از پرسش‌های متداول درباره «انواع مهاجرت» پاسخ دادیم: