رازهای مهاجرت با ارز دیجیتال برای ایرانیان ماجراجو

مقدمه‌ی مهاجرت ایرانیان از طریق ارزهای دیجیتال

در تحولات فناورانه دنیای جدید و پیدایش شکل‌های جدیدی از ارتباطات، چهره مالی جهانی به‌سرعت درحال تغییر است. در این میان، ارز دیجیتال به‌عنوان یک اختراع سحرآمیز، در جهت مهیاکردن فرصت‌های جدید برای مهاجران ظاهرشده است. این کدهای رمزنگاری‌شده الکترونیکی شکل جدیدی از پول هستند که وجود فیزیکی نداشته و ریشه تکنولوژیکی دارند و می‌توانند به‌صورت آنلاین تولید و منتقل شوند. اما سؤال این است که چگونه این ابزار می‌تواند به مهاجران، به‌ویژه ایرانیان در فراهم‌کردن فرصت‌ها و مواجهه با چالش‌های کمک کند؟

ما در مقاله مهاجرت با ارز دیجیتال، به کاوش در مزایا و چالش‌هایی که این ابزار در اختیار مهاجران قرار می‌دهد می‌پردازیم. همراه ما باشید تا با فرصت‌های جدیدی که مهاجرت ازطریق تریدری می‌تواند برای شما فراهم آورد آشنا شوید.

ارز دیجیتال چیست؟

ارز دیجیتال (Digital Currency) نمایش دیجیتال ارزش است که می‌تواند توسط بخش دولتی یا بخش خصوصی صادر شود. ارزهایی که توسط بخش دولتی صادر می‌شود، ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) نامیده می‌شود که در اصل نسخه دیجیتالی پول نقد است که می‌تواند با استفاده از اینترنت یا برنامه تلفن همراه ذخیره و منتقل شود. بخش خصوصی هم می‌تواند پول دیجیتالی مانند پول الکترونیکی یا استیبل‌کوین‌ها (ارزهای دیجیتالی که ارزش آن‌ها همواره ثابت است) را منتشر کند که توسط پول نقد یا سایر دارایی‌ها پشتیبانی می‌شوند و می‌توانند با ارزش ثابتی به فروش برسند.

دارایی‌های رمزنگاری شده، مانند بیت‌کوین، شکل دیگری از پول دیجیتال هستند؛ اما توسط هیچ دولتی پشتیبانی نمی‌شوند و ارزش و نرخ مبادله خود را دارند. امروزه دارایی‌های رمزنگاری‌شده مانند بیت‌کوین، معمولاً به‌عنوان یک دارایی سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شوند؛ زیرا به‌دلیل تغییرات قیمت خود در طول زمان بسیار سوداگرانه هستند.

دیجیتال‌کارنسی چگونه می‌تواند به مهاجران کمک کند؟

مهاجران اغلب هنگام بازگرداندن پول به کشور خود با مشکلات و هزینه‌های بالایی مواجه می‌شوند. طبق گزارش بانک جهانی، میانگین جهانی هزینه ارسال حواله در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۰، ۶.۵ درصد بوده است که بسیار بالاتر از هدف توسعه پایدار ۳ درصدی تا سال ۲۰۳۰ است؛ علاوه بر این بسیاری از مهاجران و خانواده‌هایشان به خدمات مالی رسمی، مانند حساب‌های بانکی یا سیستم‌های بانکی آنلاین دسترسی ندارند که گزینه‌های آنها را محدود می‌کند و آنها را در معرض چالش قرار می‌دهد.

مهاجرت با ارز دیجیتال با ارائه یک کانال ارزان‌تر، سریع‌تر و فراگیرتر برای انتقال پول می‌تواند راه‌حلی نوآورانه برای حواله‌ها ارائه دهد. به‌عنوان‌مثال، مهاجران می‌توانند از پول‌های الکترونیکی برای ارسال مستقیم پول به کیف پول دیجیتالی بستگان خود، بدون واسطه یا کارمزد استفاده کنند. از طرف دیگر، آن‌ها می‌توانند از دارایی‌های کریپتو مانند بیت‌کوین به‌عنوان واسطه برای انتقال و مبادله پول، با خرید آن‌ها به یک ارز و فروششان به ارزی دیگر استفاده کنند. به‌این‌ترتیب، ارز دیجیتال می‌تواند از تأخیرها و محدودیت‌های رایج ارز سنتی جلوگیری کند.

چند نمونه از پلتفرم‌های ارز دیجیتال که حواله‌های مهاجران را تسهیل می‌کنند عبارت‌اند از:

۱- BitPesa: پلتفرمی که به کاربران امکان می‌دهد با استفاده از بیت‌کوین و ارزهای محلی پرداخت‌های خود به مقصد آفریقا را ارسال و دریافت کنند.

۲- Valiu: پلتفرمی که کاربران را قادر می‌سازد تا با استفاده از استیبل‌کوین‌ها و ارزهای محلی، حواله‌های خود را در آمریکای لاتین ارسال و دریافت کنند.

۳- SureRemit: پلتفرمی که به کاربران امکان ارسال و دریافت حواله در آفریقا و آسیا با استفاده از پول الکترونیکی و ارزهای محلی را می‌دهد.

چالش‌ها و خطرات ارز دیجیتال چیست؟

مهاجرت با استفاده از بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال همانند هر روش دیگری، با چالش‌ها و خطراتی همراه است. در جدول زیر به برخی از این چالش‌ها و خطرات اشاره‌شده است.

ایرانی‌ها چگونه می‌توانند از ارز دیجیتال استفاده کنند؟

ایرانیانی که می‌خواهند مهاجرت با ارز دیجیتال را تجربه کنند می‌توانند از آن برای اهداف مختلفی مانند سرمایه‌گذاری، تجارت، پس‌انداز یا ارسال پول به خارج از کشور استفاده کنند. بااین‌حال بهتر است از وضعیت قانونی و نظارتی ارز دیجیتال در ایران و همچنین خطرات و چالش‌های موجود آگاه باشند.

طبق اعلام بانک مرکزی ایران (CBI)، تنها CBDCهای صادر شده توسط بانک مرکزی، ارز قانونی در ایران محسوب می‌شوند و هر شکل دیگری از ارز دیجیتال توسط بانک مرکزی به رسمیت شناخته یا تنظیم نمی‌شود. (اگرچه بانک مرکزی درحال‌توسعه نوعی ارز دیجیتال با نام ریال است، اما هنوز منتشر نشده است)؛ بنابراین ایرانیانی که از ارز دیجیتال استفاده می‌کنند این کار را با مسئولیت خودشان انجام می‌دهند و در صورت تخطی از قوانین و مقررات CBI ممکن است با عواقب قانونی یا مالی مواجه شوند.

برخی از قوانین و مقرراتی که ایرانیان در استفاده از ارز دیجیتال باید رعایت کنند عبارت‌اند از:

• ایرانیان مجاز به استفاده از ارز دیجیتال برای تراکنش‌های داخلی مانند خرید کالا یا خدمات یا پرداخت مالیات یا هزینه نیستند.
• ایرانیان مجاز به استفاده از ارز دیجیتال برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پول‌شویی، تأمین مالی تروریسم یا فرار مالیاتی نیستند.
• ایرانی‌ها مشمول سیاست‌های نرخ ارز و ارز خارجی CBI هستند که ممکن است دسترسی یا استفاده آن‌ها از ارز دیجیتال را محدود کند.

با وجود این محدودیت‌ها و چالش‌ها، برخی از ایرانیان همچنان به دلایل مختلف از ارز دیجیتال استفاده می‌کنند، مانند:

●      سرمایه‌گذاری یا تجارت

برخی از ایرانیان از ارز دیجیتال به‌عنوان یک نوع دارایی جایگزین استفاده می‌کنند، به این امید که از نوسانات قیمت آن سود ببرند یا سبد سهام خود را متنوع کنند. آنها ممکن است از پلتفرم‌هایی مانند LocalBitcoins استفاده کنند که خریداران و فروشندگان بیت‌کوین را در کشورهای مختلف به هم متصل می‌کند یا از Binance که یک صرافی جهانی ارزهای دیجیتال است.

●      حفظ ارزش پول

برخی از ایرانیان از ارز دیجیتال برای حفظ ارزش به‌ویژه در زمان بی‌ثباتی اقتصادی یا تورم استفاده می‌کنند. آنها ممکن است از پلتفرم‌هایی مانند Paxful استفاده کنند که به کاربران امکان خریدوفروش بیت‌کوین را با استفاده از روش‌های پرداخت مختلف می‌دهد یا Trust Wallet که یک کیف پول دیجیتال امن و کاربرپسند است.

●      ارسال پول به خارج از کشور

برخی از ایرانیان از ارز دیجیتال به‌عنوان کانال حواله استفاده می‌کنند، به‌ویژه برای ارسال پول به اقوام یا دوستان خود که در کشورهایی زندگی می‌کنند که برای ایران تحریم یا محدودیت‌هایی دارند. آنها ممکن است از پلتفرم‌هایی مانند BitPesa، Valiu یا SureRemit استفاده کنند که پرداخت‌های مرزی را با استفاده از ارز دیجیتال و ارزهای محلی تسهیل می‌کنند.

فرصت‌ها و چالش‌های دیجیتال‌کارنسی برای مهاجران ایرانی چیست؟

مهاجران ایرانی نیز ممکن است از مهاجرت با ارز دیجیتال سود ببرند؛ زیرا می‌تواند فرصت‌هایی را برای آن‌ها به وجود بیاورد.

۱. دسترسی مالی

ارز دیجیتال می‌تواند برای مهاجران ایرانی که در کشور میزبان خود حساب بانکی یا خدمات مالی رسمی ندارند، دسترسی به پول دیجیتال و امکان پرداخت را فراهم کند. آنها می‌توانند از پلتفرم‌های ارز دیجیتال برای ارسال و دریافت پول، پرداخت قبوض یا خرید کالا و خدمات آنلاین استفاده کنند.

۲. استقلال مالی

ارز دیجیتال می‌تواند کنترل و استقلال بیشتری بر پول و امور مالی را برای مهاجران ایرانی که با تبعیض یا طردشدگی از سیستم مالی اصلی در کشورهای میزبان خود مواجه هستند فراهم کند. آنها می‌توانند از پلتفرم‌های ارز دیجیتال برای اجتناب از واسطه‌ها، هزینه‌ها یا ردگیری استفاده کنند و از حریم خصوصی و هویت خود محافظت کنند.

۳. نوآوری مالی

ارز دیجیتال می‌تواند امکانات و راه‌حل‌های جدید و هیجان‌انگیزی را برای آن دسته از مهاجران ایرانی که می‌خواهند پتانسیل اقتصاد دیجیتال و فناوری بلاک‌چین را تجربه کنند ارائه دهد. آنها می‌توانند از پلتفرم‌های ارز دیجیتال برای مشارکت در پروژه‌های مختلف مانند برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز، قراردادهای هوشمند یا توکن‌سازی استفاده کنند.

بااین‌حال، مهاجران ایرانی در استفاده از ارز دیجیتال با چالش‌ها و خطراتی نیز مواجه هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.

۴. عدم‌قطعیت قانونی و نظارتی

همان‌طور که قبلاً ذکر شد، چارچوب قانونی و نظارتی برای ارز دیجیتال هنوز در حال تحول است و در کشورهای مختلف متفاوت است. مهاجران ایرانی باید هنگام استفاده از ارز دیجیتال از قوانین و مقررات کشور میزبان و همچنین کشور متبوع خود آگاه باشند و تراکنش‌های خود را براساس آن‌ها مدیریت کنند. آنها ممکن است در صورت نقض قوانین یا مقررات هر یک از کشورها با مشکلات قانونی مواجه شوند.

۵. سواد مالی

مهاجرت با ارز دیجیتال می‌تواند با فراهم‌کردن دسترسی به پول دیجیتال برای افرادی که به دلایلی از خدمات بانکی محروم هستند (مثلاً مهاجران پناهنده یا تازه‌وارد) امکان دسترسی به پول یا تبدیل ارزها به پول واقعی فرصت‌هایی را ایجاد کند. بااین‌حال، به سطح معینی از سواد دیجیتال و مالی و همچنین دسترسی به اینترنت و دستگاه‌های تلفن همراه نیاز دارد.

۶. امنیت سایبری و کلاهبرداری

همان‌طور که قبلاً ذکر شد، تراکنش‌های ارز دیجیتال به امنیت و یکپارچگی اینترنت و شبکه‌های تلفن همراه متکی هستند که ممکن است در برابر حملات سایبری یا اشکالات فنی آسیب‌پذیر باشند؛ علاوه بر این کاربران ارزهای دیجیتال ممکن است با خطر کلاهبرداری یا سرقت مواجه شوند، به‌خصوص اگر از پلتفرم‌ها یا کیف پول‌های امن و معتبر استفاده نکنند، یا رمز عبور یا دستگاه خود را گم کنند. برخلاف پول سنتی، تراکنش‌های ارز دیجیتال معمولاً غیرقابل‌برگشت هستند و ممکن است تحت پوشش هیچ بیمه یا طرح‌های حمایتی نباشند؛ بنابراین توصیه‌های زیر را در نظر بگیرید تا بتوانید این خطرات را به حداقل برسانید.

–        استفاده از کیف پول‌های معتبر

انتخاب یک کیف پول (Wallet) معتبر و امن برای ذخیره ارز دیجیتال امری بسیار حیاتی است. اطمینان حاصل کنید که کیف پول انتخابی دارای امکانات امنیتی مانند احراز هویت دوعاملی (۲FA) و رمزنگاری است.

– اهتمام به کلیدهای خصوصی

کلیدهای خصوصی (Private Keys) اطلاعاتی حیاتی در دنیای ارزهای دیجیتال هستند. این کلیدها برای ارسال ارز به دیگران استفاده می‌شوند و تنها مدرکی هستند که ثابت می‌کنند که شما مالک آن ارز دیجیتال هستید؛ پس آنها را محفوظ نگه دارید و هرگز با دیگران به اشتراک نگذارید. کلیدهای خصوصی را در محیط امن نگه دارید و از آن‌ها نسخه پشتیبان بگیرید.

– به‌روزرسانی نرم‌افزارها و کیف پول‌ها

نرم‌افزارها و کیف پول‌های مربوط به ارز دیجیتال باید به‌روزرسانی شوند تا از آخرین تکنولوژی‌ها و امکانات امنیتی بهره‌مند شوند. به‌روزرسانی نکردن نرم‌افزارها را به‌عنوان یک خطر جدی برای امنیت در نظر بگیرید.

– استفاده از احراز هویت دوعاملی (۲FA)

با فعال‌سازی احراز هویت دوعاملی، یک لایه محکم دیگر به امنیت کیف پول شما اضافه می‌شود و امکان دسترسی غیرمجاز به حساب‌ها را به طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.

– توجه به اطلاعات عمومی

همواره مطمئن شوید که اطلاعات عمومی در مورد تراکنش‌ها یا کیف پول شما در شبکه‌های اجتماعی یا جاهای دیگر به اشتراک گذاشته نشود. این اطلاعات ممکن است تاکتیک‌های حملاتی را برای هکرها فراهم کند.

– آگاهی از تهدیدها

با آگاهی از انواع تهدیدات امنیتی، می‌توانید بهترین راهبردها برای مقابله با آنها را اتخاذ کنید. آموزش در مورد فیشینگ، کلاهبرداری‌ها و سایر تکنیک‌های مخرب دارای اهمیت است.

– استفاده از شبکه‌های امن (VPN):

برای انجام تراکنش‌های حساس از شبکه‌های امن Virtual Private Network (VPN) استفاده کنید تا اطلاعات شما در حین انتقال محافظت شود.

– احتیاط در معاملات عمومی

در صورت امکان، تراکنش‌های حساس را در محیط‌های امن انجام دهید و در مکان‌های عمومی اطلاعات حساب خود را فاش نکنید.

– نگه‌داشتن کدها و رمزهای امن

از کدها و رمزهای قوی و مناسب استفاده کنید و آنها را محرمانه نگه دارید. انتخاب رمزهای ضعیف یا پیش‌گویی پذیر، ریسک افزایش حملات را افزایش می‌دهد.

پس به‌طورکلی، مهاجرت با ارز دیجیتال می‌توانند فرصت‌های جدیدی را برای مهاجران ایرانی به‌صورت زیر فراهم کنند:

• انتقال سریع، ارزان و آسان پول به خانواده‌ها و دوستان در ایران یا سایر کشورها
• دسترسی به بازارهای جهانی و خدمات مالی بدون نیاز به حساب بانکی یا مجوزهای قانونی
• ایجاد کسب‌وکارهای نوآورانه و خلاقانه با استفاده از فنّاوری بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال
• حفظ ارزش دارایی‌ها در برابر تورم و نوسانات ارزی

البته استفاده از ارزهای دیجیتال نیز چالش‌هایی را به همراه دارد. مانند:

• قانونی یا نامشخص بودن وضعیت حقوقی ارزهای دیجیتال در برخی کشورها
• مواجهه با خطرات امنیتی، فنی و مالی مربوط به هک، دزدی، ازدست‌رفتن کلیدهای خصوصی، تغییرات قیمت و…
• نیاز به آموزش و آگاهی لازم برای استفاده صحیح و مسئولانه از ارزهای دیجیتال
• مسئولیت پرداخت مالیات و رعایت قوانین مربوط به ارزهای دیجیتال در کشور مقصد

مهاجران ایرانی باید واقعیت‌ها، فرصت‌ها و چالش‌های ارزهای دیجیتال را بررسی کنند و باتوجه‌به شرایط خود، تصمیمات مناسبی را بگیرند.

ارزهای دیجیتال در کدام کشورها قانونی هستند؟

اگر وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال در مهاجرت برای کشورهای مختلف متفاوت است. برخی از کشورها، مانند السالوادور، بیت‌کوین را به‌عنوان ارز قانونی پذیرفته‌اند. برخی دیگر، مانند ایالات متحده، ارزهای دیجیتال را به‌عنوان دارایی‌های مالی قانونی می‌شناسند و مقرراتی را برای استفاده و تجارت آنها تدوین کرده‌اند. به‌عنوان‌مثال در ایالات متحده، کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) اخیراً مقرراتی را برای ارائه‌دهندگان خدمات ارزهای دیجیتال (VASPs) تدوین کرده است. برخی دیگر نیز، مانند چین، ارزهای دیجیتال را به‌طورکامل ممنوع کرده‌اند. در برخی از این کشورها، مانند ایالات متحده، قوانین ارزهای دیجیتال هنوز درحال‌توسعه هستند.

وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال در ایران نیز در حال تغییر است. در حال حاضر، ارزهای دیجیتال در ایران ممنوع نیستند؛ اما مقررات خاصی برای استفاده و تجارت آنها وجود ندارد. در سال ۱۴۰۱، بانک مرکزی ایران اعلام کرد که در حال بررسی مقرراتی برای ارزهای دیجیتال است. انتظار می‌رود که در آینده، وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال در کشورهای مختلف به‌تدریج روشن‌تر شود.

در جدول زیر فهرستی از بهترین کشورها برای معاملات قانونی ارزهای دیجیتال آورده‌شده است.

سخن آخر

ارز دیجیتال شکل جدید و مبتکرانه‌ای از پول است که می‌تواند برای مهاجران ایرانی و خانواده‌هایشان مزایایی مانند هزینه‌های کمتر، سرعت بیشتر و دست بازتر در نقل‌وانتقالات پول ارائه دهد. بااین‌حال، چالش‌ها و خطراتی را نیز به همراه دارد که باید مدیریت و تنظیم شوند، مانند عدم‌اطمینان قانونی و نظارتی، امنیت سایبری و تقلب، و نیاز به سواد مالی؛ بنابراین مهاجرت با ارز دیجیتال باید بااحتیاط و مسئولیت‌پذیری انجام شود و نیاز است که توسط یک چارچوب سیاستی صحیح و هماهنگ مورد پشتیبانی قرار گیرد.